Ελισάβετ Στεφανή
Η Κρήτη δεν χρειάζεται συστάσεις. Είτε δεν σου αρέσει, είτε την λατρεύεις! Δεν αφήνει περιθώρια για μέτριες αξιολογήσεις. Για μας, ήταν η δεύτερη επίσκεψη μετά από 3 χρόνια. Την πρώτη φορά είχαμε περιηγηθεί στο δυτικό τμήμα του νησιού, έτσι αυτή τη φορά αποφασίσαμε να εξερευνήσουμε το ανατολικό κομμάτι, από βορρά μέχρι νότο. Φτάσαμε στα Χανιά κι από εκεί πήραμε το δρόμο προς Μίλατο, ο χώρος της πρώτης μας διαμονής.
H πρώτη μας στάση ήταν στο Ηράκλειο, όπου επισκεφθήκαμε και το ανακαινισμένο αρχαιολογικό μουσείο. Το μουσείο αυτό αξίζει μια επίσκεψη μόνο και μόνο για να πάρει κανείς μια ιδέα από τον πλούτο του Μινωικού πολιτισμού, ο οποίος δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορο ακόμη και τον απαιτητικό επισκέπτη. Ο δρόμος για τον παραθαλάσσιο οικισμό Μίλατο περνάει μέσα από ελαιώνες, που αναπτύσσονται στους λόφους και στις κοιλάδες, χαρίζοντας ένα χρυσο-πράσινο χρώμα στις μεγάλες εκτάσεις που καλύπτουν.
Από τον Μίλατο όπου παραμείναμε για 4 ημέρες, κάναμε εξορμήσεις στους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής (Μάλλια, Σίσσυ και Κνωσό) αλλά γνωρίσαμε και το Λασίθι, ένα τοπίο χαρακτηριστικά αγροτικό, όπου τα κατάλοιπα των ανεμόμυλων με τους ερειπωμένους τους σκελετούς, προσφέρουν εντυπώσεις ενός πρόσφατου, ξεχασμένου παρελθόντος.
Απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, στο οροπέδιο αλλά και ελαιώνες που απλώνονται παντού, σε λόφους, πεδιάδες και απότομες πλαγιές. Μικρά χωριά, σε κοντινές αλλά και μακρινές μεταξύ τους αποστάσεις, σπιτάκια αγροτών, που φιλοξενούν ακόμη τους τελευταίους τους κατοίκους, συνθέτουν την εικόνα ενός ατόφιου, αγνού, καθαρά κρητικού τοπίου. Στα μέρη αυτά, που φαίνεται πως ξέχασε πίσω του το πέρασμα του χρόνου, μπορεί να συναντήσει κανείς φιγούρες από άλλες εποχές: γριές με τα μαντήλια στο κεφάλι, καμπουριασμένες, αλλά με βήμα αποφασιστικό, να κουβαλάνε κλαδιά, καρπούς ή άλλα προϊόντα.
Στην κορυφή του οροπεδίου του Λασιθίου ένα βραχώδες βουνό φιλοξενεί στα σπλάχνα του μια σπηλιά, τόσο μνημειακή που δε θα μπορούσε ν’ αφιερωθεί σε άλλον, παρά στον πατέρα των θεών, τον Δία. Στο Δικταίο Άντρο λοιπόν, η μυθολογία θέλει την Ρέα να γεννάει μυστικά τον Δία, κρυφά από τον Κρόνο. Κατεβαίνοντας προσεκτικά στον εσωτερικό κόσμο των βουνών και θαυμάζοντας τις ικανότητες της φύσης να φτιάχνει όμορφα έργα όπως οι σταλαγμίτες και οι σταλακτίτες, νιώθεις ένα ρίγος, από το φυσικό κρύο που υπάρχει μέσα στην σπηλιά, αλλά και στην σκέψη των τελετουργιών που θα λάμβαναν χώρα εκεί, αιώνες πριν.
Αφήνοντας πίσω την ενδοχώρα, αφιερώσαμε χρόνο και για τη θάλασσα. Οι βόρειες ακτές είναι ομολογουμένως πιο άγριες. Όταν φυσάει άνεμος, σηκώνει κύματα και το κολύμπι μπορεί να γίνει πιο δύσκολο. Υπάρχουν ωστόσο και μέρη απόμερα, γνωστά στους ντόπιους, οι οποίοι δεν φοβούνται να τα μοιραστούν και με τους τουρίστες: στην περιοχή της Ελούντας, απέναντι από την Σπιναλόγκα ένα μικρό νησάκι, η «Κολοκύθα» έχει ένα μικρό κολπάκι απάνεμο που προσφέρει ιδανικό καταφύγιο για τις ημέρες με δυνατό αέρα.
Τα χρώματα του είναι μαγευτικά και δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από το γαλάζιο των εικόνων της Καραϊβικής. Η Σπιναλόγκα από την άλλη, δε θα μπορούσε να λείπει από τον κατάλογο των αξιοθέατων του νησιού, όχι μόνο για την φήμη της, αλλά για τις εικόνες που προσφέρει. Περπατώντας στα σοκάκια της, διαβάζεις και μια ιστορία ενός πρόσφατου αλλά και ταυτόχρονα ενός πιο μακρινού παρελθόντος: τα ενετικά οχυρωματικά τείχη αναμειγνύονται με τα οθωμανικά στοιχεία, για να ξεδιπλώσουν πτυχές μιας πονεμένης ιστορίας λεπρών. Το άγονο τοπίο του νησιού, περιβάλλεται από το έντονο γαλάζιο της θάλασσας, χαρίζοντας του μια πιο φιλόξενη όψη.
